เทคโนโลยีฆ่าเชื้อในระบบปรับอากาศเป็นหัวใจสำคัญในการลดความเสี่ยงของการแพร่กระจายเชื้อโรคผ่านทางอากาศภายในโรงพยาบาล โดยมีเทคโนโลยีที่น่าสนใจดังนี้

• หลอด UV-C ฆ่าเชื้อโรค ปล่อยรังสีอัลตราไวโอเลตชนิด C ซึ่งมีความสามารถในการทำลาย DNA และ RNA ของเชื้อโรค ทำให้เชื้อโรคไม่สามารถเพิ่มจำนวนและแพร่กระจายได้
• เทคโนโลยี PCO (Photocatalytic Oxidation) ใช้แสง UV ร่วมกับตัวเร่งปฏิกิริยาเพื่อสร้างอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพในการทำลายสารอินทรีย์และเชื้อโรคในอากาศ
• เทคโนโลยี Plasmacluster สร้างอนุภาคประจุบวกและลบที่มีคุณสมบัติในการยับยั้งเชื้อโรคและสลายกลิ่นไม่พึงประสงค์

การกรองอากาศเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการรักษาคุณภาพอากาศในโรงพยาบาล HEPA filter (High Efficiency Particulate Air filter) เป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องประสิทธิภาพการกรองอนุภาคขนาดเล็ก เช่น แบคทีเรียและไวรัส แต่ในปัจจุบันมีเทคโนโลยีการกรองอากาศที่ก้าวหน้ายิ่งขึ้น เช่น

• ULPA filter (Ultra Low Penetration Air filter) มีประสิทธิภาพการกรองสูงกว่า HEPA filter สามารถกรองอนุภาคขนาดเล็กได้ถึง 0.12 ไมครอน
• HEPA filter แบบ electrostatic ใช้ประจุไฟฟ้าสถิตในการดักจับอนุภาค ทำให้มีประสิทธิภาพการกรองสูงและลดแรงดันตกคร่อมไส้กรอง
• Carbon Filter ช่วยดูดซับกลิ่นและก๊าซที่เป็นอันตราย เช่น สารประกอบอินทรีย์ระเหย (VOCs)

ความชื้นสัมพัทธ์ในอากาศมีผลต่อการอยู่รอดและการแพร่กระจายของเชื้อโรค ระบบปรับอากาศยุคใหม่จึงให้ความสำคัญกับการควบคุมความชื้นให้เหมาะสม โดยใช้เทคโนโลยีต่างๆ เช่น

• ระบบควบคุมความชื้นอัจฉริยะ ปรับระดับความชื้นโดยอัตโนมัติตามสภาพอากาศและความต้องการของพื้นที่
• เครื่องเพิ่มความชื้น (Humidifier) ใช้ในห้องที่มีอากาศแห้ง เพื่อเพิ่มความชื้นในอากาศให้เหมาะสม
• เครื่องลดความชื้น (Dehumidifier) ใช้ในห้องที่มีอากาศชื้น เพื่อลดความชื้นในอากาศให้เหมาะสม

• ระบบระบายอากาศแบบ Dilution นำอากาศบริสุทธิ์จากภายนอกเข้ามาผสมกับอากาศภายในห้อง เพื่อลดความเข้มข้นของเชื้อโรคและสารปนเปื้อน
• ระบบระบายอากาศแบบ Displacement นำอากาศบริสุทธิ์เข้ามาแทนที่อากาศภายในห้องจากด้านล่างขึ้นด้านบน ช่วยลดการฟุ้งกระจายของเชื้อโรค
• ระบบความดันอากาศ ควบคุมความดันอากาศในห้องต่างๆ ให้เหมาะสม เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคระหว่างห้อง

ระบบควบคุมอัจฉริยะช่วยให้สามารถตรวจสอบและควบคุมการทำงานของระบบปรับอากาศได้อย่างมีประสิทธิภาพและแม่นยำมากขึ้น โดยใช้เซ็นเซอร์ตรวจจับสภาพอากาศและการทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ พร้อมทั้งสามารถส่งข้อมูลไปยังระบบควบคุมกลางเพื่อวิเคราะห์และปรับปรุงการทำงานของระบบได้

• การควบคุมอุณหภูมิแบบ Zoning แบ่งพื้นที่ในโรงพยาบาลเป็นโซนๆ และควบคุมอุณหภูมิในแต่ละโซนได้อย่างอิสระ ช่วยประหยัดพลังงานและเพิ่มความสะดวกสบาย
• การตรวจสอบและควบคุมระยะไกล สามารถตรวจสอบและควบคุมระบบปรับอากาศผ่านสมาร์ทโฟนหรือคอมพิวเตอร์ได้ทุกที่ทุกเวลา
• การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้ข้อมูลจากเซ็นเซอร์และระบบควบคุมเพื่อวิเคราะห์และปรับปรุงประสิทธิภาพของระบบปรับอากาศ

เทคโนโลยีระบบปรับอากาศโรงพยาบาลยุคใหม่ มีบทบาทสำคัญในการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและมีสุขอนามัยที่ดีสำหรับผู้ป่วย บุคลากรทางการแพทย์ และผู้มาใช้บริการ การนำเทคโนโลยีฆ่าเชื้อ การกรองอากาศขั้นสูง การควบคุมความชื้น ระบบปรับอากาศอัจฉริยะ และการออกแบบระบบระบายอากาศที่เหมาะสมมาใช้ จะช่วยลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อโรค และรับมือกับโรคระบาดในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Sanyawit ผู้นำด้านอากาศสะอาด มาตรฐานกระทรวงสาธารณสุข